WÅ‚aÅ›ciwie nie wiem, czy powinnam pisać ten tekst, bo to czysta reklama tego niezwykÅ‚ego miejsca, a wyobrażam sobie, że nie wszyscy lubiÄ…, jak im siÄ™ zaglÄ…da do okien. Jestem jednak przekonana, że to co zobaczycie na Å›cianach nadodrzaÅ„skich podwórek przy ul. Roosevelta, odciÄ…gnie od nich Wasze oczy i bÄ™dziecie po prostu podziwiać to, co wymyÅ›lili, zaprojektowali i wykonali wrocÅ‚awscy artyÅ›ci i lokalni mieszkaÅ„cy.

Niemal każde wiÄ™ksze miasto ma swojÄ… ulicÄ™ Roosevelta. Ale żadne nie ma tam takich podwórek, jak we WrocÅ‚awiu. GdybyÅ›cie chcieli szukać tego miejsca w necie, traficie na  różne numery przy adresie. Ja Wam proponujÄ™ po prostu jechać na Nadodrze, zatrzymać siÄ™ przy wskazanej ulicy i rozejrzeć. StamtÄ…d nie można nie zauważyć, że niektóre bramy wiodÄ…ce do podwórek sÄ… inne od pozostaÅ‚ych.

– Nadodrze zawsze byÅ‚o takÄ… innÄ… dzielnicÄ… – powiedziaÅ‚ mi mÅ‚ody czÅ‚owiek, który cztery lata temu wybraÅ‚ to miejsce do zamieszkania. Gdy nadeszÅ‚am, akurat coÅ› majstrowaÅ‚ przy aucie.
- Chyba czasami macie dość takich intruzów jak ja? Czy może już siÄ™ do nich przyzwyczailiÅ›cie? – zapytaÅ‚am.
- Dlaczego zaraz intruzów? Traktujemy was jak goÅ›ci – powiedziaÅ‚ i zachÄ™ciÅ‚ mnie do obejrzenia podwórka po drugiej stronie ulicy. – Tylko ono jest trochÄ™ bardziej psychodeliczne – dodaÅ‚.

Z kolei inni dwaj panowie uznali, że tam właśnie jest ładniej:
– Tam nie ma tych okropnych garaży, które tu szpecÄ… – stwierdzili stanowczo.

W innym miejscu jakieÅ› dwie dziewczyny przysiadÅ‚y pod murem i – jak na gospodarza przystaÅ‚o – chciaÅ‚y siÄ™ usunąć:
– Bo może my pani zasÅ‚aniamy?
Nie zasłaniały, ale to było miłe.

Każdy, kogo mijaÅ‚am, odpowiadaÅ‚ mi na powitanie, jak byÅ›my byli sÄ…siadami od zawsze, z tym że oni nieco już przywykli do tego magicznego widoku, a ja co chwilÄ™ pokrzykiwaÅ‚am do siebie z zachwytu. Nawet podwórkowe kruki wydawaÅ‚y siÄ™ oswojone, bo nie reagowaÅ‚y na mojÄ… obecność.



Niesamowite to uczucie i wrażenie, gdy wchodzisz w miejsce pozornie takie jak inne, a tam czeka na Ciebie caÅ‚a paleta znanych artystów i ich dzieÅ‚, postaci fikcyjnych i historycznych, scen fantastycznych i surrealistycznych, pÅ‚askorzeźb, ceramicznych ptaków i roÅ›lin. Jest Podwórkowy Chagall, jest CzytajÄ…cy AnioÅ‚, jest Secesja projektu Ireny RóżaÅ„skiej, za siedzibÄ… Monaru – inspirowany sztukÄ… renesansowÄ… fragment muru z nawiÄ…zaniem do sÅ‚ynnego fresku „Stworzenie Adama” MichaÅ‚a AnioÅ‚a. MajÄ… swój niemural (bo wszystkie prace tak wÅ‚aÅ›nie zostaÅ‚y nazwane) fanatycy WKS ÅšlÄ…sk. Jest Å›ciana Mondriana, „Krzyku” Muncha, WyspiaÅ„skiego, Van Gogha, Fridy Kahlo i Wielkiej Polski NiepodlegÅ‚ej – która jest częściÄ… jednej z bram. Obok Sparty WrocÅ‚aw – egipscy wÅ‚adcy i bóstwa. W innej bramie – cytaty, które warto pamiÄ™tać: Antoniego SÅ‚onimskiego „Kiedy nie wiesz, jak siÄ™ zachować, zachowuj siÄ™ przyzwoicie”, Arystotelesa „Prawda leży poÅ›rodku – może dlatego wszystkim zawadza”, Alberta Camusa „Å»eby istnieć, czÅ‚owiek musi siÄ™ buntować” czy „Być wolnym to móc nie kÅ‚amać”.

Podwórko po drugiej stronie ulicy – to bardziej psychodeliczne zdaniem napotkanego mężczyzny – wypeÅ‚niajÄ… nie tylko wszelkiej maÅ›ci stwory ziemskie i podwodne, ale bohaterami tych niemurali sÄ… tamtejsi autentyczni mieszkaÅ„cy. Szczęśliwie z dwojgiem z nich udaÅ‚o siÄ™ nam porozmawiać. Tym razem piszÄ™ w liczbie mnogiej, bo po tej stronie ulicy spotkaÅ‚am grupÄ™ wrocÅ‚awskich rowerzystek.
– Poznajemy swoje kÄ…ty, których dotÄ…d nie znaÅ‚yÅ›my – przyznaÅ‚y.



To dziÄ™ki nim zobaczyÅ‚am dziewczynkÄ™ z muru – dziÅ› kobietÄ™ – która niestety, nie zgodziÅ‚a siÄ™ na publikacjÄ™ wizerunku, ale piÄ™knie pozowaÅ‚a do prywatnych ujęć. Za to po chwili wychyliÅ‚ siÄ™ z okna pan Grzegorz, który nie tylko pozwoliÅ‚ siÄ™ sfotografować, ale też wyszedÅ‚ z mieszkania, by stanąć obok swojego portretu sprzed lat.



Nie jestem w stanie wymienić wszystkiego, co artyÅ›ci uwiecznili na podwórkowych murach, ale o jeszcze jednym cyklu muszÄ™ wspomnieć. To piÄ™knie zaaranżowany fragment przedstawiajÄ…cy znane Polki. Ich minigaleriÄ™ rozpoczyna wizerunek Ireny SzewiÅ„skiej – jeszcze bez daty Å›mierci. Jest tam również: Maria SkÅ‚odowska-Curie, Irena Sendlerowa, Maria Konopnicka, Zofia Teliga-Martens, Anna Walentynowicz, Danuta Siedzikówna Inka i Å›w. Jadwiga Å›lÄ…ska.

JeÅ›li wiÄ™c chcecie zobaczyć w jednym miejscu wszystko, co mieÅ›ci w sobie Å›wiat, zaglÄ…dajcie na podwórka przy ulicy Roosevelta. Sptkacie tam: koty - ogromny spoglÄ…da swymi Å›lepiami w kierunku oÅ›rodka animacji - psy, dinozaury, ryby, ptaki, kwiaty, oniryczne wizje czy baÅ›niowe obrazy z motylami unoszÄ…cymi sÅ‚onia, CalineczkÄ™, bramÄ™ do tajemniczego ogrodu, liÅ›cie o ludzkich twarzach, a nawet powielony kÄ…cik z transformatorami.

Projekt zakoÅ„czono i uroczyÅ›cie otwarto w 2015 r., a wieść o nim rozchodzi siÄ™ coraz intensywniej. CaÅ‚ość zostaÅ‚a stworzona przez mieszkaÅ„ców pod kierunkiem artystów dziaÅ‚ajÄ…cych w OÅ›rodku Kulturalnej Animacji Podwórkowej przy ul. Roosevelta 5A. „Niemural”, czyli dzieÅ‚o zajmujÄ…ce ponad 1200 m kw, to poÅ‚Ä…czenie malarstwa, rzeźby i ceramiki. W jego tworzenie zaangażowani byli wszyscy mieszkaÅ„cy: dzieci, mÅ‚odzież, mniejszość romska, kibice sportowi, seniorzy.
– Najpierw proszono nas o zgodÄ™ i zdjÄ™cia, potem projektorem wyÅ›wietlano nasze postacie na murach, wiÄ™c nie musieliÅ›my tu pozować godzinami – powiedziaÅ‚ pan Grzegorz.

ArtyÅ›ci, którzy wspóÅ‚tworzyli projekt "Podwórko nasze atelier..." to: Mariusz MikoÅ‚ajek, Witold Liszkowski, Marianna MÄ…drawska, Irena RożaÅ„ska, Manfred Bator, MiÅ‚osz Flis oraz Jan MikoÅ‚ajek.

Tekst i foto Hanna Kaup
Więcej zdjęć zobaczycie tu:

http://www.egorzowska.pl/pokaz,galeria,0,0,2021-05-28_Nadodrze_Niemural_2,

I tu:

http://www.egorzowska.pl/pokaz,galeria,0,0,2021-05-28_Nadodrze_Niemurale_3,