czwartek 28 marca 2024     Aniela, Sykstus, Joanna
eGorzowska - internetowy dziennik Gorzowskiej Agencji Dziennikarskiej
szukaj    szukaj szukaj
Hanna Kaup BLOG

« powrót
Ma Gorzów Szymona Giętego, ma Krynica Nikifora
eGorzowska - 10988_ed5wLojRdXJZArlcmKvp.jpg

Nie wiem dlaczego, ale kiedy mówię o Nikiforze, myślę o Szymonie, choć ci dwaj pewnie nawet się nie znali. Kazimierz Wnuk zwany Szymonem Giętym urodził się w Warszawie w 1914 r., a Nikifor Krynicki – właściwie Epifaniusz Drowniak – przyszedł na świat 21 maja 1895 w Krynicy. Pierwszy zmarł w gorzowskim hospicjum w 1998. Drugi, 30 lat wcześniej w Foluszu k. Jasła, w szpitalu dla chorych na gruźlicę. Obaj żyli samotnie i w ubóstwie, żeby nie powiedzieć w nędzy. Budząc ciekawość świata, uchodzili za dziwaków.

Mam taki zwyczaj, że w każdej miejscowości, do której przyjeżdżam na nieco dłuższy pobyt, odwiedzam cmentarz. Nie mogło być inaczej i tym razem.

Krynica ma dwa cmentarze, choć gdyby policzyć wewnętrzny Cmentarz wojenny nr 346, to nawet trzy. Ten jest zabytkowym, z okresu I wojny światowej, a został zaprojektowany przez austriackiego architekta Gustawa Ludwiga jako samodzielna kwatera. Jeszcze trzy lata temu prowadzono tam prace remontowe. Dziś jest uporządkowany i tworzy aleję, przy której spoczywa 34 żołnierzy austro-węgierskich i trzech rosyjskich w 18 grobach pojedynczych i pięciu zbiorowych.

Na tym samym cmentarzu komunalnym – tylko po prawej stronie od wejścia, za zabytkową kaplicą, spoczywa wspomniany polski malarz łemkowskiego pochodzenia, przedstawiciel prymitywizmu – Nikifor. I to głównie ze względu na niego turyści na cmentarz przybywają. Niektórzy trafiają tu, idąc do jedynej pobudowanej pod koniec XX w. na Sądecczyźnie cerkwi. Ale odwiedzających to miejsce jest nieporównanie mniej od tych, którzy robią sobie zdjęcia z pomnikiem Nikifora, jego nieodłączną walizeczką i psem przyjacielem, ustawionym tuż przy wejściu na krynicki deptak. Warto podkreślić, że autorem bardzo symbolicznego w wymowie nagrobnego pomnika Nikifora był znany rzeźbiarz Edward Chromy.

To nie wszystkie ślady po "Matejce Krynicy", jak mówi się o tym słynnym prymitywiście. Z zapisków o życiu Nikifora można wyczytać, że każdego dnia siadał na murku i malował, malował, malował. Podobno żaden jego obraz się nie powtórzył. A za inspirację do twórczości służyła mu piękna cerkiew greko-katolicka pw. św. Piotra i Pawła. To w niej został ochrzczony dzień po swoich urodzinach, o czym informowała umieszczona na frontowej ścianie tablica. Można było z niej przeczytać m.in.: „Ta cerkiew była akademią sztuki dla „Nikifora” Epifaniusza Drowniaka”.

foto Wikipedia

Dziś tablicy nie ma, została zdjęta z uwagi na prowadzony od dwóch lat remont obiektu. Wnętrze zostało w dużym stopniu odnowione, ale wciąż każdego dnia można tam spotkać samotnego rosyjskojęzycznego malarza, który pieczołowicie przywraca naścienne malowidła. Jak mi powiedzieli pracownicy wykonujący piaskowanie elewacji zewnętrznej, remont prowadzony jest głównie ze środków własnych parafii. Jedynie na przełożenie dachu było jakieś dofinansowanie. Kiedy zakończy się remont, tablica Nikifora wróci na swoje miejsce.

Mówi się, że Nikifor Krynicki jest najlepszym promotorem uzdrowiska. Jego imię nosi również jedna z tras turystycznych. Długa na 8 km wymaga dwóch godzin wędrówki. Wiedzie również do Muzeum Nikifora mieszczącego się w drewnianym budynku Romanówka.

To, co Krynica uczyniła z pamięcią o Nikiforze, może być wzorem do naśladowania dla innych miast i miasteczek, ze szczególnym uwzględnieniem tych, w których polska tożsamość była budowana dopiero po II wojnie światowej. Myślę, że warto wzorować się na sprawdzonych pomysłach i przenosić je również na inne tereny.

W uzdrowisku Krynica-Zdrój Pamięci Nikifora są:
1. Odsłonięty 9 września 2005 r. pomnik Nikifora na Krynickim Deptaku. Autorem jest krakowski rzeźbiarz prof. Czesław Dźwigaj.
2. Stary Cmentarz – nagrobek artysty Bolesława Chromego z polskim napisem na płycie: „Nikifor Krynicki” oraz łemkowskim: „Никифор Єпіфан Дровняк” („Nikifor Epifan Drowniak”).
3. Muzeum Nikifora – Galeria Sztuki „Romanówka”, oddział Muzeum Okręgowego w Nowym Sączu, działające od 1995 r.
4. Tablica pamiątkowa na cerkwi św. Piotra i Pawła.
5. Trasa Nikifor – wiedzie spod Informacji Turystycznej, przez Stary Cmentarz i Przełęcz Krzyżową do Muzeum Nikifora.

Poza Krynicą:

  • W 2004 r. reżyser Krzysztof Krauze poświęcił malarzowi film fabularny „Mój Nikifor”, w którym tytułową postać zagrała Krystyna Feldman.
  • Janusz Szubert w tomiku „Powiedzieć. Cokolwiek z 2011” poświęcił artyście wiersz „Nikifor”.
  • Pierwszym albumem zespołu No To Co był wydany w 1968 r. „Nikifor”, z piosenką o tym samym tytule.
  • Lwów – w pobliżu kościoła dominikanów Nikifor ma swój pomnik.

Tekst i foto Hanna Kaup



Kliknij w wybrane zdjęcie aby powiększyć

, zdjęcie 1/45

, zdjęcie 2/45

, zdjęcie 3/45

, zdjęcie 4/45

, zdjęcie 5/45

, zdjęcie 6/45

, zdjęcie 7/45

, zdjęcie 8/45

, zdjęcie 9/45

, zdjęcie 10/45

, zdjęcie 11/45

, zdjęcie 12/45

, zdjęcie 13/45

, zdjęcie 14/45

, zdjęcie 15/45

, zdjęcie 16/45

, zdjęcie 17/45

, zdjęcie 18/45

, zdjęcie 19/45

, zdjęcie 20/45

, zdjęcie 21/45

, zdjęcie 22/45

, zdjęcie 23/45

, zdjęcie 24/45

, zdjęcie 25/45

, zdjęcie 26/45

, zdjęcie 27/45

, zdjęcie 28/45

, zdjęcie 29/45

, zdjęcie 30/45

, zdjęcie 31/45

, zdjęcie 32/45

, zdjęcie 33/45

, zdjęcie 34/45

, zdjęcie 35/45

, zdjęcie 36/45

, zdjęcie 37/45

, zdjęcie 38/45

, zdjęcie 39/45

, zdjęcie 40/45

, zdjęcie 41/45

, zdjęcie 42/45

, zdjęcie 43/45

, zdjęcie 44/45

, zdjęcie 45/45


22 lipca 2021 17:33, Hanna Kaup
« powrót
Dodaj komentarz:

Twoje imię:
 
II etap prac
28 marca rozpocznie się II etap prac na skrzyżowaniu ulic: Słowiańskiej, Żwirowej, Roosevelta i Kosynierów Gdyńskich. W czwartek (28 marca), na ... <czytaj dalej>
Wielki Tydzień
W Wielki Czwartek (28 marca) o godz. 10.00 w katedrze gorzowskiej bp Tadeusz Lityński będzie przewodniczył mszy św., podczas której ... <czytaj dalej>
Negocjacje rolników z rządem
Delegacja protestu rolników z S3 węzeł Myślibórz obejmującego trzy powiaty: gryfiński, myśliborski i pyrzycki brała udział wczoraj w negocjacjach pomiędzy ... <czytaj dalej>
Kalwaria Rokitniańska
W piątek 22 marca diecezjalne sanktuarium maryjne w Rokitnie zaprasza do udziału w nabożeństwie Kalwarii Rokitniańskiej urządzanym tradycyjnie w tygodniu ... <czytaj dalej>
Przeglądaj cały katalog lub dodaj swoją firmę
"Baja" Sklep Spożywczy

ul. Pomorska 34, Gorzów Wlkp.
tel. 95 728 91 20
branża: Spożywcze artykuły - detal <czytaj dalej>
"Poczta Polska" S.A. Urząd Pocztowy Gorzów Wlkp. 9

ul. Legionów Polskich 4 C, Gorzów Wlkp.
tel. 95 727 85 02
branża: Urzędy Pocztowe <czytaj dalej>
Śmiegielski Józef Jan Usługi Ubezpieczeniowe

ul. Broniewskiego 4 d lok. 9, Gorzów Wlkp.
tel. 603 136 484
branża: Ubezpieczeniowi pośrednicy <czytaj dalej>

Kalendarium eventów
« marzec 2024 »
P W Ś C P S N
    
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
dodaj: imprezy@egorzowska.pl
Mała wielka sprawa
eGorzowska - adminfoto_admin.jpg
admin ego:
Piękna inicjatywa w brzydkim mieście
Znany gorzowski lekarz Ireneusz Czerniec zaprosił w niedzielę kandydatów do Rady Miasta, dziennikarzy oraz mieszkańców na spacer ulicami śródmieścia. „Porozmawiajmy i zobaczmy, cóż dobrego możemy zrobić dla naszego miasta, w celu ... <czytaj dalej>
Bez korzeni nie zakwitniesz
Archiwa Państwowe oraz Ministerstwo Edukacji Narodowej zapraszają uczniów klas 4-7 <czytaj dalej>
Kto zdobędzie mural dla szkoły
Murale Pamięci „Dumni z Powstańców” to ogólnopolski konkurs dla szkół <czytaj dalej>

aktualnie nie ma żadnej czynnej sondy
Robisz zdjęcia? Przyślij je do nas foto@egorzowska.pl
eGorzowska - guma1.jpg
admin ego:
Duńska wiosna z historią i nami w tle
Duńska wiosna wygląda na onieśmieloną, albo nie do końca jeszcze ... <czytaj dalej>
admin ego:
Teraz Teatr
Orędzie Jona Fossego na Międzynarodowy Dzień Teatru 2024 pt. "Sztuka ... <czytaj dalej>
admin ego radzi:
Filiżanka kawy lub dwie
Czy wiesz, że filiżanka kawy może zdziałać więcej niż tylko ... <czytaj dalej>
admin ego radzi:
Wystarczą dane
Oszuści nie muszą wcale kraść portfela. Wystarczy, że zdobędą Twoje ... <czytaj dalej>
Blogujesz? Rób to lokalnie!
Wystarczy jedno kliknięcie w egoBlog
Masz problem?
Napisz do eksperta egoEkspert
Żadna sprawa nie zostanie bez odzewu. Daj znać na eGo Forum
Anonim_4777:
Wszyscy ci kandydaci......porownywac nazwiska, KRS i z własnych źródeł. To jest skok na kasę, dlatego głosujmy na .....niewidocznych. <czytaj dalej>
Anonim_9349:
Emeryci i ciemięgi tłumnie o idą głosować bo tak media każą nie widzą na kogo ale trzeba to wybiorą dając mięjsce pracy jakiemuś cielakowi <czytaj dalej>
Anonim_9349:
Na żadnego z tych ujow na plakatach nie zamierzam głosować!!
Maj miasto i region wygląda każdy widzi
Bo siermiegi takie tam siedzą od <czytaj dalej>
Anonim_5367:
Biedna z ciebie osoba. Współczuję szczerze. <czytaj dalej>
Anonim_9736:
Coś ohydnegoooooooo! To obraża moją wrażliwość estetyczną. Ani to sztuka, ani rzemiosło, ani kreacja mody <czytaj dalej>
 
eGorzowska.pl - e-gazeta Gorzowskiej Agencji Dziennikarskiej