poniedziaÅ‚ek 13 maja 2024     Gloria, Robert, Serwacy
eGorzowska - internetowy dziennik Gorzowskiej Agencji Dziennikarskiej
szukaj    szukaj szukaj
Hanna Kaup BLOG

« powrót
Hallo Polska, czyli gorzowianin w Gambii
eGorzowska - 12337_lgDZjcuhJ5VCtociGoQG.jpgKiedy na poczÄ…tku lutego weszÅ‚am do budynku rehabilitacji Wielospecjalistycznego Szpitala Wojewódzkiego w Gorzowie, przed drzwiami koordynatorki dziaÅ‚u Izabeli Sawczyn siedziaÅ‚ postawny mężczyzna. Na przegubie rÄ™ki miaÅ‚ plecionÄ… etnicznÄ… bransoletkÄ™, która zwróciÅ‚a mojÄ… uwagÄ™. Mężczyzna z pewnoÅ›ciÄ… byÅ‚ starszy ode mnie, wiÄ™c pomyÅ›laÅ‚am, że jest w nim jakaÅ› tajemnica. Po chwili zamknęły siÄ™ za nim drzwi gabinetu, a gdy przyszÅ‚a moja kolej na wizytÄ™, pani Iza zapytaÅ‚a, czy widziaÅ‚am czÅ‚owieka, który wÅ‚aÅ›nie od niej wyszedÅ‚.
– WidziaÅ‚am. MiaÅ‚ na rÄ™ce jakÄ…Å› afrykaÅ„skÄ… bransoletkÄ™ – odparÅ‚am.
– A wie pani, że on wÅ‚aÅ›nie wróciÅ‚ z miesiÄ™cznego pobytu w Gambii? Jeździ tam sam. Może chciaÅ‚aby pani go poznać?
I tak w ciÄ…gu piÄ™ciu minut poznaÅ‚am Arkadiusza Gramsa, dostaÅ‚am jego adres i byÅ‚am z nim umówiona na spotkanie. W poniedziaÅ‚kowe poÅ‚udnie czekaÅ‚ już na mnie z kawÄ… i swoimi opowieÅ›ciami.



40 krajów Å›wiata
W pokoju, w którym mnie przyjÄ…Å‚, nad drzwiami zobaczyÅ‚am wężowÄ… skórÄ™, na piecu – ogromnÄ… afrykaÅ„skÄ… maskÄ™, a pod nim – najnowszy gambijski nabytek – rzeźbionÄ… grupÄ™ postaci. Na Å›cianach obrazy pamiÄ™tajÄ…ce poczÄ…tek XX wieku. WszÄ™dzie peÅ‚no książek. To gÅ‚ównie tytuÅ‚y mówiÄ…ce o najróżniejszych miejscach Å›wiata: Karaiby, Ghana, Od Petersburga do Leningradu, Dynastie Europy, Tajemnica Templariuszy, Leksykon miast polskich.

75-letni dziÅ› Arkadiusz Grams zdaÅ‚ maturÄ™ w 1966 r. Potem ukoÅ„czyÅ‚ szkoÅ‚Ä™ melioracyjnÄ… i w poczÄ…tkach lat 70. wyjechaÅ‚ z Orbisem w pierwszÄ… podróż do Egiptu.
– To byÅ‚o moje marzenie – mówiÅ‚.
Do dziÅ› zwiedziÅ‚ 40 krajów Å›wiata (ma koszulki, na których z jednej strony umieÅ›ciÅ‚ flagi paÅ„stw Europy, a z drugiej innych kontynentów, które odwiedziÅ‚). Ponieważ pamięć jest ulotna, a zdjÄ™cia pÅ‚owiejÄ…, niszczÄ… siÄ™ i po latach niewiele na nich widać, postanowiÅ‚ wydawać książki z podróży, które odbyÅ‚. Pierwsze wspomnienia pisaÅ‚ sam na maszynie i opatrywaÅ‚ niewielkimi zdjÄ™ciami robionymi niemieckim aparatem Wera. Sam też kalkowaÅ‚ mapy, by pokazać szlaki swoich wÄ™drówek. W 2015 roku wydaÅ‚ pierwszy prawdziwy album. DziÅ› ma ich już dziesięć.
– Lepiej mi siÄ™ oglÄ…da coÅ› takiego, niż mam wchodzić w laptop i wyciÄ…gać swoje archiwum fotograficzne. A pamięć jest zawodna – przekonywaÅ‚.
Jest jeszcze książeczka „Podróże pisane w pamiÄ™ci”, w której zawarÅ‚ najróżniejsze przygody, wydarzenia i historie z wszystkich swoich wyjazdów.

Trzy razy Gambia

Z ostatniego miesiÄ™cznego pobytu w Gambii (byÅ‚ tam już trzy razy) też powstanie album. Jest już treść, ale jeszcze bÄ™dzie jÄ… przerabiaÅ‚. Od jakiegoÅ› czasu zamieszcza również w swoich wydawnictwach mapy, których nie musi już kopiować, by czytelnicy mogli zobaczyć trasy jego podróży.

Zapytany, gdzie – gdyby mógÅ‚ – chciaÅ‚by siÄ™ ponownie urodzić, odpowiada:
– To mnie pani zaskoczyÅ‚a. Nie wiem. Każdy kraj jest inny. Polska jest Å›liczna, a ja zanim zaczÄ…Å‚em zwiedzać Å›wiat, zwiedzaÅ‚em PolskÄ™. JeździÅ‚em stopem jeszcze w szkole podstawowej. Rodzice godzili siÄ™, pod warunkiem, że z każdego miejsca, do którego dotrÄ™, bÄ™dÄ™ dzwoniÅ‚. ByÅ‚y wiÄ™c rozmowy z poczty na koszt abonenta, oczywiÅ›cie – podkreÅ›laÅ‚ z uÅ›miechem.
– Jest pan wolnym ptakiem – wÅ‚aÅ›ciwie stwierdzam niż pytam.
– Od zawsze – odpowiada bez zastanowienia.

Gambia, to leżące wzdÅ‚uż rzeki o tej samej nazwie, niewielkie afrykaÅ„skie paÅ„stwo, w którym ludzie żyjÄ… biednie. Nie ma tam zbyt wiele zabytków. Jedynie kamienne krÄ™gi. Ale gorzowianin byÅ‚ tam już trzy razy i znów chce wrócić za rok, bo ten kraj go zachwyciÅ‚. Dlaczego?
– Nie wiem, w pewnym sensie tego nie rozumiem – odpowiada. – Ale Gambia ma w sobie takÄ… szczególnÄ… życzliwość ludzi. Oni sÄ… najbiedniejsi, naprawdÄ™. ByÅ‚em w kilku domach, w niektórych urzÄ…dzonych po europejsku, ale i w takich, w których zamiast Å‚óżek sÄ… sienniki ze sÅ‚omy, nie ma okien, elektrycznoÅ›ci, a woda jest w wiosce w jednym kranie. Ale nie obnoszÄ… siÄ™ ze swojÄ… biedÄ…, a utrzymujÄ… siÄ™ za 2-3 dolary dziennie. Dla nas to nierealne. PoznaÅ‚em tych ludzi od podszewki. KiedyÅ› dwa i póÅ‚ dnia spÄ™dziÅ‚em wÅ›ród nich i byÅ‚em traktowany jak swój. MogÅ‚em ich obserwować, fotografować, nie byÅ‚o żadnego problemu. I czas tam jest inny. No stress, no problem – to fantastyczna dewiza. Ja tam doszedÅ‚em do siebie i nic mnie nie ruszaÅ‚o. A jak czÅ‚owiek zaczyna siÄ™ denerwować, że na przykÅ‚ad ktoÅ› umówiony siÄ™ nie pojawia, to trzeba zadzwonić i pogonić go. To wszystko.

Zupa z kobry, boa na szyi
Jak Arkadiusz Grams radził sobie z afrykańskim jedzeniem?
– Jestem wszystkożerny i nieobrzydliwy. JadÅ‚em różne potrawy, zupÄ™ z kobry, serce kobry w alkoholu, tarantulÄ™ – to zupeÅ‚nie smaczne, przyprawione danie dla odważnych – robaki, Å›wierszcze, bo to przecież przyszÅ‚ość Å›wiata – podkreÅ›la. – A w Gambii podstawÄ… jest ryż. Do tego ryby, woÅ‚owina, bo to gÅ‚ównie kraj islamski. Bardzo smaczna byÅ‚a mieszanka woÅ‚owiny, suszonej i wÄ™dzonej ryby w sosie i krewetek. Wieprzowiny siÄ™ nie widzi i nie je.

Poza tym, że gorzowianin potrafi zjeść wszystko, ma też mocno przesuniętą granicę strachu.
– To jeszcze z czasów wojska. Jak inni siÄ™ bojÄ…, ja jeszcze nie odczuwam strachu, ale jak ja siÄ™ bojÄ™, to znaczy, że to jest już ekstremalna sytuacja zagrażajÄ…ca życiu.
Na dowód pokazuje zdjÄ™cia, na których gÅ‚aszcze krokodyle. Twierdzi, że sÄ… przyzwyczajone do ludzi i wystarczy być przy nich ostrożnym. Nie ma co, być wÅ›ród czterech bestii, stać blisko hieny, mieć na szyi węża dusiciela - który zaczyna siÄ™ zaciskać - i mówić, że to byÅ‚ przyjacielski uÅ›cisk, to może tylko czÅ‚owiek o wielkiej odwadze.

Ale poza tymi ekstremalnymi dla mnie i wielu sytuacjami, pan Arkadiusz prezentuje też fotografie codziennoÅ›ci gambijskiej, jej ludzi, a także kangurana, czyli przewodniczÄ…cego procesowi inicjacji chÅ‚opców szamana, który ma za zadanie ochraniać ich przed czarami. To tradycja w grupie etnicznej Mandinka.
– Takiego mÅ‚odzieÅ„ca zaprowadza siÄ™ do buszu i on ma tam samotnie mieszkać ileÅ› czasu, dbać o wyżywienie i udowodnić, że jest mężczyznÄ…. Ale szczerze mówiÄ…c, kanguran podrzuca mu jakieÅ› jedzenie - wyjaÅ›nia mój rozmówca.

Kanguran - foto Arkadiusz Grams

Choć najczęściej nie byÅ‚o problemu z robieniem zdjęć, to kanguranowi wolno byÅ‚o je zrobić dopiero po negocjacji. Ostatecznie gorzowianina ta przyjemność kosztowaÅ‚a 10 dolarów.
OczywiÅ›cie negocjacje musiaÅ‚ przeprowadzić czÅ‚owiek miejscowy, inaczej – tak jak w przypadku zakupu ostatniej rzeźby (sprzedawca chciaÅ‚ za niÄ… 150 dolarów, utargowali na niecaÅ‚e 100) – byÅ‚oby dużo drożej. TargujÄ…cym siÄ™ byÅ‚ mężczyzna, którego pan Arek poznaÅ‚ podczas swojego pierwszego pobytu, w czasie przeprawy promowej. Nosi mundur, czyli jest wojskowym i to w stopniu majora, ma dwie żony (może mieć cztery, ale każda musi otrzymać dokÅ‚adnie takie same warunki do życia). I to dziÄ™ki niemu gorzowianin może pochwalić siÄ™ zdjÄ™ciem w mundurze gambijskim. Jako jedyny Polak, a kto wie, czy nie Europejczyk, mógÅ‚ również nocować na terenie jednostek wojskowych.

Arkadiusz Grams na pytanie, czy czuje się bogatym człowiekiem, odpowiada:
– CzujÄ™ siÄ™ bogatym w doznania.
I choć nie wÅ‚ada doskonale jÄ™zykiem angielskim, choć czasami jego mowa jest „Kali kochać, Kali uczyć”, to nie ma problemu z nawiÄ…zywaniem znajomoÅ›ci. Z pewnoÅ›ciÄ… uÅ‚atwiajÄ… mu to specjalne koszulki z nadrukiem z przodu: „Jestem z Polski”, a z tyÅ‚u: „I am from Poland”.
– W Gambii tylko w tym chodziÅ‚em. I wciąż sÅ‚yszaÅ‚em „Hallo Polska”.

Tekst i foto Hanna Kaup

Kliknij w wybrane zdjęcie aby powiększyć
, zdjęcie 1/14

, zdjęcie 2/14

, zdjęcie 3/14

, zdjęcie 4/14

, zdjęcie 5/14

, zdjęcie 6/14

, zdjęcie 7/14

, zdjęcie 8/14

, zdjęcie 9/14

, zdjęcie 10/14

, zdjęcie 11/14

, zdjęcie 12/14

, zdjęcie 13/14

, zdjęcie 14/14


19 lutego 2023 20:43, admin ego
« powrót
Dodaj komentarz:

Twoje imiÄ™:
 
Komentarze:


Barbara
O matko,co zrobili temu lwu,że nawet nie wstaje?
Anonim_4144, 11.04.2023, 12:20, 31.0.83.19 ##

Serwis www.egorzowska.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść komentarzy, które są wyłączną własnością ich autorów.

Remont schodów
Nowe schody na Piaskach, obok lecznicza zieleÅ„. Rusza remont schodów przy ul. Bohaterów Westerplatte, zejÅ›cie do ul. Sczanieckiej. Skarpa przy schodach ... <czytaj dalej>
Obchody 900-lecia jubileuszu
W sobotÄ™ 11 maja br. w OÅ›nie Lubuskim odbÄ™dÄ… siÄ™ uroczyste obchody z okazji dziewięćsetlecia ustanowienia biskupstwa lubuskiego. Przygotowania do tej ... <czytaj dalej>
PrzebudujÄ… Ikara
Przetarg na przebudowÄ™ ostatniego etapu ulicy Ikara rozstrzygniÄ™ty. Kolejna osiedlowa uliczka zostanie w peÅ‚ni przebudowana. Nowa nawierzchnia ul. Ikara uÅ‚atwi codzienne ... <czytaj dalej>
Oni tu zostajÄ…
„ZostajÄ™!” to hasÅ‚o nowej kampanii promujÄ…cej Gorzów, która ma zwrócić uwagÄ™ na zalety naszego miasta, dziÄ™ki którym jest ono doskonaÅ‚ym ... <czytaj dalej>
Przeglądaj cały katalog lub dodaj swoją firmę
"Amis" Przedsiębiorstwo Handlowo-Usługowe Marian Szymoniak

ul. Bohaterów Westerplatte 33 /2, Gorzów Wlkp.
tel. 609 834 001
branża: Zabawki - detal <czytaj dalej>

Kalendarium eventów
« maj 2024 »
P W Åš C P S N
  
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
  
dodaj: imprezy@egorzowska.pl
Mała wielka sprawa
eGorzowska - adminfoto_admin.jpg
admin ego:
Piękna inicjatywa w brzydkim mieście
Znany gorzowski lekarz Ireneusz Czerniec zaprosiÅ‚ w niedzielÄ™ kandydatów do Rady Miasta, dziennikarzy oraz mieszkaÅ„ców na spacer ulicami Å›ródmieÅ›cia. „Porozmawiajmy i zobaczmy, cóż dobrego możemy zrobić dla naszego miasta, w celu ... <czytaj dalej>
Bez korzeni nie zakwitniesz
Archiwa PaÅ„stwowe oraz Ministerstwo Edukacji Narodowej zapraszajÄ… uczniów klas 4-7 <czytaj dalej>
Kto zdobędzie mural dla szkoły
Murale PamiÄ™ci „Dumni z PowstaÅ„ców” to ogólnopolski konkurs dla szkóÅ‚ <czytaj dalej>

aktualnie nie ma żadnej czynnej sondy
Robisz zdjęcia? Przyślij je do nas foto@egorzowska.pl
eGorzowska - 3a.jpg
admin ego:
Niekonwencjonalny program
PiÄ…tkowy – 10 maja 2023 – koncert w Filharmonii Gorzowskiej. Niekonwencjonalny ... <czytaj dalej>
admin ego:
Tajemnicze kokopelii
SÅ‚yszeliÅ›cie kiedyÅ› o kokopelli? To legendarne bóstwo wystÄ™pujÄ…ce w mitologiach ... <czytaj dalej>
admin ego radzi:
Bez makijażu?
5 maja obchodzimy Åšwiatowy DzieÅ„ Bez Makijażu, poÅ›wiÄ™cony promowaniu naturalnego ... <czytaj dalej>
admin ego radzi:
Alkoholowa mapa Polski
Ponad 95 tys. pijanych kierowców zatrzymaÅ‚a policja w 2023 roku. ... <czytaj dalej>
Blogujesz? Rób to lokalnie!
Wystarczy jedno kliknięcie w egoBlog
Masz problem?
Napisz do eksperta egoEkspert
Żadna sprawa nie zostanie bez odzewu. Daj znać na eGo Forum
Anonim_5319:
niech dalej liczÄ…...... <czytaj dalej>
Anonim_9448:
dla 30 studentów cały kierunek prawo
dla 30 pielęgniarek cały wydział pielęgniarski

ja sie pytam jakie sÄ… koszta paÅ„stwowe ksz <czytaj dalej>
Anonim_9968:
Do Warszawy gumofilce. Tam jest mnóstwo wÄ™złów do blokowania. <czytaj dalej>
Anonim_1881:
W tel awiwie jest 10tys takich firm oszukańcze inwestycyjnych tam są wirtualne pieniądze i wirtualne zyski
Wielkie drapacze chmur które naleÅ <czytaj dalej>
Anonim_6589:
Zaczynamy od podwyżki swoich uposażeÅ„, potem "obwÄ…chamy siÄ™" poodwiedzamy i....a wy frajerzy, za kolejjne kilka lat bÄ™dziecie potrzebn <czytaj dalej>
 
eGorzowska.pl - e-gazeta Gorzowskiej Agencji Dziennikarskiej