Za planetÄ… Mars, a przed Jowiszem znajduje siÄ™ krążące wokóÅ‚ SÅ‚oÅ„ca Å›mietnisko planetarnego gruzu. Takiego samego, z jakiego ksztaÅ‚towaÅ‚y siÄ™ kiedyÅ› planety ukÅ‚adu sÅ‚onecznego. Nazywa siÄ™ je pasem asteroid. Skoro skÅ‚adajÄ… siÄ™ z tej samej materii co planety, to dlaczego nie utworzyÅ‚y planety, tak jak to staÅ‚o siÄ™ z Merkurym, ZiemiÄ… i pozostaÅ‚ymi? Naukowcy twierdzÄ…, że to wÅ‚aÅ›nie siÅ‚a przyciÄ…gania Jowisza utrudniÅ‚a Å‚Ä…czenie siÄ™ poszczególnych bloków skalnych. Nie uÅ‚atwiaÅ‚ go także brak wystarczajÄ…co dużego obiektu centralnego, który nieco mocniej przyciÄ…gaÅ‚by do siebie kolejne bloki skalne, by w koÅ„cu utworzyć planetÄ™.
Skutki podobnego zjawiska można dostrzec dziÅ› w Gorzowie. SiÅ‚a okolicznych miast wysysa z naszej przestrzeni ambitnych, trzeźwo myÅ›lÄ…cych i dobrze wyksztaÅ‚conych ludzi, którzy gdzie indziej Å‚atwo mogÄ… zarobić wiÄ™cej niż tu. PisaÅ‚em o tym we wczeÅ›niejszym artykule. DziesiÄ…tki lat braku troski o powojenne mienie, przypieczÄ™towane jeszcze upadkiem gÅ‚ównego przemysÅ‚u w Gorzowie, dopeÅ‚niÅ‚y losu centrum miasta. CoÅ›, co w każdym oÅ›rodku miejskim jest jego najwiÄ™kszym atutem, siÅ‚Ä… rozwojowÄ… a zarazem owÄ… „grawitacjÄ…” przyciÄ…gajÄ…cÄ… ludzi, kapitaÅ‚, idee, scalajÄ…cÄ… spoÅ‚eczność, tu jest tego zaprzeczeniem. Centrum miasta to bodaj najwiÄ™kszy gorzki gorzowski paradoks. Miasto, które ucieka ze swego centrum, a centrum biednieje i pustoszeje.
Mikroemigracja
Ten exodus z centrum i towarzyszÄ…ca mu rozbudowa piÄ™knych osiedli na obrzeżach miasta sprawia, że Gorzów staje siÄ™ miastem-sypialniÄ…. Takim miastem w latach powojennych miaÅ‚y być Tychy. Nie ma w tym zresztÄ… nic zÅ‚ego, o ile to efekt zamierzony. Tychy miaÅ‚y być zapleczem robotniczym dla aglomeracji Å›lÄ…skiej i byÅ‚y nim do czasu, aż mieszkaÅ„cy nie uznali, że stać ich na wiÄ™cej. Takim miastem z pewnoÅ›ciÄ… nie powinien stać siÄ™ Gorzów. To wielka porażka, że taniej można wynająć mieszkanie w centrum, niż analogiczne na Manhattanie. Chyba jednak nie powinienem siÄ™ dziwić, skoro najbardziej aktywny gorzowski bloger, w maÅ‚o wyszukany sposób zmiesza z bÅ‚otem każdego, kto krytykuje wydawanie przez miejskie spóÅ‚ki pieniÄ™dzy na odlegÅ‚e pozamiejskie inwestycje. Co ma myÅ›leć mieszkaniec Gorzowa? „Uciekajmy od centrum, tu nikt nie chce inwestować. Nawet miejskie spóÅ‚ki!” A ja jednak siÄ™ dziwiÄ™. Wielkie inwestycje dokonane w Stanowicach przez ZUO, to nie tylko odebranie szansy na wykonanie ich w centrum Gorzowa, bo drugi raz 60 milionów spóÅ‚ka nie wyda przez nastÄ™pne 20 lat. A z pewnoÅ›ciÄ… nawet za dużo mniejsze pieniÄ…dze można by dodać wiele do serca tego miasta. Co gorsza, to także stworzenie kolejnego oÅ›rodka grawitacji poza miastem, z którym teraz miasto musi konkurować. Niby czemu konkurować? O tym innym razem.
Wiatr zmian
Co można z tym zrobić? Warto siÄ™ rozejrzeć wokóÅ‚. Na oÅ›rodki wiÄ™ksze i mniejsze. I dodam… nie, nie chodzi o to, aby zbudować wiÄ™kszÄ… filharmoniÄ™ niż Szczecin lub wiÄ™ksze targi niż PoznaÅ„. Ale może warto zajrzeć na rynek do Drezdenka oraz do Åšwiebodzina? PomyÅ›leć, co przyciÄ…ga nas w centrach miast? SkÄ…d bierze siÄ™ niepowtarzalny klimat, do którego chce siÄ™ wracać?
Gorzów musi siÄ™ zmienić i siÄ™ zmienia. Czasem nie dostrzegamy tych zmian, bo odczuwamy je jako zbyt wolne. WielkÄ… siÅ‚Ä… aglomeracji oÅ›ciennych jest siÅ‚a ich uczelni. To kolejne wzmocnienie ich grawitacji. Uczelnie poznaÅ„skie i szczeciÅ„skie to magnes, który przyciÄ…ga dobrych studentów. Ci wyjeżdżajÄ… niby na chwilÄ™ dla licencjatu lub magisterki… Tam zakochujÄ… siÄ™, zaczynajÄ… pracÄ™ i nowe życie, i…. zostajÄ……, a do Gorzowa wracajÄ… tylko odwiedzić rodziców. Na szczęście, dawna PWSZ a dzisiejsza Akademia Gorzowska reformuje siÄ™ szybko. Rozszerza profil z humanistycznego także na techniczny. Wiem, że gorzowianie, nie bez racji, chcieliby w tym obszarze dużo wiÄ™cej. Z pewnoÅ›ciÄ… to jeszcze lata ciężkiej pracy nim ta zmiana bÄ™dzie odczuwalna, a uczelnia uzyska renomÄ™. Tylko jak to zrobić bez wykonania pierwszego kroku? Trzymam kciuki, bo to prawdziwa cicha rewolucja, a bez dobrej uczelni tutaj, Å‚atwo nie bÄ™dzie.
Podobnie zmienia siÄ™ podejÅ›cie do centrum. W obecnych planach inwestycyjnych Miasta uwzglÄ™dniono miejskÄ… kulturÄ™ i miejskÄ… naukÄ™. Nawet my w Gorzowskim Towarzystwie Budownictwa SpoÅ‚ecznego bÄ™dziemy mieli drobny udziaÅ‚ w przywracaniu znaczenia centrum miasta. Szkoda, że maÅ‚o kto ma Å›wiadomość tych planów Miasta i maÅ‚o jaki dziennikarz o nie pyta.
JeÅ›li Gorzów chce sprostać wyzwaniom wspóÅ‚czesnej grawitacji stawianym przed dużymi miastami, to stoi przed poważnymi dylematami. Jak zatrzymać wypÅ‚yw zdolnych ludzi, jak scalić posiadany potencjaÅ‚, jak wzmocnić centrum, by staÅ‚o siÄ™ punktem przyciÄ…gajÄ…cym mieszkaÅ„ców oraz osób z innych obszarów? JakÄ… dać ofertÄ™ finansowÄ… i pozafinansowÄ…, aby zachÄ™cić gorzowian do pracy w lokalnych spóÅ‚kach i co zrobić, by zamiast eksportować fachowców, zatrzymać wÅ‚asnych i importować dodatkowo zewnÄ™trznych?
PS
I na koniec drobne przymrużenie oka. Bo przydałaby się też odrobina mniej ksenofobii Pana
Steblina. JeÅ›li raz na 10 lat przyjedzie do Gorzowa kilka osób spoza tego miasta, to może jeszcze nie czas ostrzyć kosy? A wÅ‚aÅ›ciwie, to kto stanowi tÄ™ osÅ‚awionÄ… szczeciÅ„skÄ… grupÄ™ „Hunów”, która sieje w Gorzowie i umyÅ›le redaktora spustoszenie? Bo jak tak czytam, to co na pierwszym stoliku zapisano, to wychodzi mi, że to pan
Marcinkiewicz i moja skromna osoba. Co do pana Marcinkiewicza to wydaje mi siÄ™, że to gorzowianin, który wyjechaÅ‚ kiedyÅ› na studia do Szczecina i teraz wróciÅ‚ do swego rodzinnego miasta. JeÅ›li chodzi o mnie… to mieszkam w Cieszynie a ze Szczecinem Å‚Ä…czy mnie trzyletni, a wiÄ™c krótki, choć barwny epizod. Ale w sumie co to za różnica, skoro obcy?
Pozdrawiam
Artur Czyżewski
Prezes ZarzÄ…du Inneko Sp. z o.o.
foto Wikipedia
Obchody 900-lecia jubileuszu
W sobotę 11 maja br. w Ośnie Lubuskim odbędą się uroczyste obchody z okazji dziewięćsetlecia ustanowienia biskupstwa lubuskiego.
Przygotowania do tej ...
<czytaj dalej>PrzebudujÄ… Ikara
Przetarg na przebudowę ostatniego etapu ulicy Ikara rozstrzygnięty.
Kolejna osiedlowa uliczka zostanie w pełni przebudowana. Nowa nawierzchnia ul. Ikara ułatwi codzienne ...
<czytaj dalej>Oni tu zostajÄ…
„ZostajÄ™!” to hasÅ‚o nowej kampanii promujÄ…cej Gorzów, która ma zwrócić uwagÄ™ na zalety naszego miasta, dziÄ™ki którym jest ono doskonaÅ‚ym ...
<czytaj dalej>Pielgrzymki
Tegoroczna piesza pielgrzymka powołaniowa odbędzie się w sobotę w sobotę 27 kwietnia.
Wyjście pielgrzymki na trasę z Paradyża do Rokitna nastąpi ...
<czytaj dalej>