Po Krzysztofie Pendereckim, przedstawicielach firmy Lafarge oraz Filharmonii Pomorskiej, Elżbieta, dwie Jolanty, Barbara i Hanna zostaÅ‚y fundatorkami drzew, które przy okazji ÅšwiÄ™ta NiepodlegÅ‚oÅ›ci zasadziÅ‚y w otoczeniu paÅ‚acu w Lubostroniu. Drzewa sÄ… specjalne, wybrane z listy konserwatora przyrody. To on wskazuje gatunki i miejsce nasadzenia w ponad 200-letnim parku, który w 2017 r. ucierpiaÅ‚ w wyniku potężnych wichur, jakie przeszÅ‚y przez ten od zawsze polski skrawek paÅ‚uckiej ziemi.

Kiedy w sierpniu 2017 r. przez PolskÄ™ przetoczyÅ‚y siÄ™ wichury, pisaÅ‚y i mówiÅ‚y o tym wszystkie media. ByÅ‚y ofiary Å›miertelne, ogromne zniszczenia domów, upraw na polach, drzew w lasach i parkach. W liczÄ…cym wówczas niemal 200 lat parku przy paÅ‚acu w Lubostroniu z 2 na 3 sierpnia zniszczeniu ulegÅ‚o okoÅ‚o 200 drzew.
- Ale to byÅ‚o nic w porównaniu z drugÄ… wichurÄ…, która dotarÅ‚a do nas po dziesiÄ™ciu dniach, z 11 na 12 sierpnia – wspomina dyr. paÅ‚acu w Lubostroniu Andrzej Budziak. – Tego nie da siÄ™ opisać. Nawet zdjÄ™cia nie oddajÄ… ogromu szkód, jakie wyrzÄ…dziÅ‚ żywioÅ‚. W sumie straciliÅ›my prawie 1300 okazów, w tym najstarsze pomniki przyrody. Nie wiedzieliÅ›my, co z tym zrobić. To byÅ‚a ponad poÅ‚owa drzewostanu – dodaje.

Wydawać by siÄ™ mogÅ‚o, że takie straty sÄ… nie do odrobienia. Na szczęście, dyrektor i pracownicy tej samorzÄ…dowej od 2013 r. instytucji województwa kujawsko-pomorskiego to ludzie, którzy tworzÄ… prawdziwÄ… rodzinÄ™, a o paÅ‚ac i park dbajÄ… jak o wÅ‚asny dom. UdaÅ‚o siÄ™ im pozyskać ok. 3 mln zÅ‚ z Narodowego Funduszu Ochrony Åšrodowiska, by odbudować ten piÄ™kny park. DziÅ› niektóre aleje zostaÅ‚y już odtworzone, a spacerujÄ…c nimi, można przysiąść na Å‚awkach, które wykonano z wiatroÅ‚omów. Na caÅ‚ym terenie widać Å›lady tragicznej wichury nie tylko w poÅ‚amanych sterczÄ…cych gaÅ‚Ä™ziach drzew, ale też w swoistych rzeźbach przypominajÄ…cych bramy, które ustawiono na pamiÄ…tkÄ™ kataklizmu sprzed czterech lat. SÄ… też tablice informacyjne z cytatami odnoszÄ…cymi siÄ™ do tego tragicznego wydarzenia oraz kody QR, po zeskanowaniu których usÅ‚yszycie wzruszajÄ…ce historie o tym miejscu.

Park wokóÅ‚ paÅ‚acu to 40 ha ziemi. Drugie tyle znajduje siÄ™ poza ogrodzeniem. PowstaÅ‚ na zlecenie hrabiego Fryderyka Skórzewskiego, na terenie folwarku PiÅ‚atowo. ZostaÅ‚ zaprojektowany w stylu angielskim, a zajÄ…Å‚ siÄ™ tym architekt krajobrazu Teichert. Od 1800 r. park z paÅ‚acem tworzy caÅ‚ość nazwanÄ… przez wÅ‚aÅ›ciciela „sercu lubym ustroniem”, czyli Lubostroniem, który już w tamtych czasach staÅ‚ siÄ™ ostojÄ… myÅ›li patriotycznej i życia narodowego. GoÅ›ciÅ‚ w swoich progach ludzi nauki i sztuki, przedstawicieli polskich i europejskich rodów arystokratycznych. Do dziÅ› jest w regionie centrum promocji dziedzictwa narodowego, upowszechniania kultury i sztuki.

PaÅ‚ac i otaczajÄ…cy go zespóÅ‚ parkowy, to perÅ‚a klasycystycznej architektury. W tym miejscu realizuje siÄ™ projekty kulturalne i artystyczne, wystawy, warsztaty, sympozja, spotkania literackie czy koncerty. Przed kilkunastu laty odwiedziÅ‚ to miejsce maestro Krzysztof Penderecki, który zachwyciÅ‚ siÄ™ nim i podarowaÅ‚ kilka drzew do nasadzeÅ„.
- Jedno sam wkopaÅ‚. To czarna sosna. ProszÄ™ spojrzeć, jak piÄ™knie roÅ›nie, choć byÅ‚a mniejsza niż te obok – opowiada dyr. Andrzej Budziak i zdradza tajemnicÄ™: - Mistrz Penderecki najpierw wrzuciÅ‚ do przygotowanego doÅ‚u kopÄ™ jaj, a wiadomo, że w jajku jest wszystko. To symbol życia.

W 2006 r. Krzysztof Penderecki nie mógÅ‚ wiedzieć, że za 11 lat lubostroÅ„ski park zostanie tak spustoszony, ale to, co zrobiÅ‚, sadzÄ…c drzewo, przy którym znajduje siÄ™ kamieÅ„ z pamiÄ…tkowÄ… tabliczkÄ…, z pewnoÅ›ciÄ… zainspirowaÅ‚o tych, którzy rok temu ufundowali dwa kolejne drzewa, a miesiÄ…c temu ElżbietÄ™, która z zachodu Polski przyjechaÅ‚a w paÅ‚ucki rejon na konferencjÄ™.

- SzukaÅ‚am miejsca na nocleg i w Internecie pokazaÅ‚ siÄ™ paÅ‚ac w Lubostroniu. SpÄ™dziÅ‚am tu noc, a potem poznaÅ‚am to miejsce od strony parku i przeÅ›ledziÅ‚am jego historiÄ™ – wyjaÅ›nia. – Kiedy zobaczyÅ‚am niedawno posadzone drzewa z tabliczkami, pomyÅ›laÅ‚am, że chÄ™tnie ufundujÄ™ kolejne, które zadedykujÄ™ zmarÅ‚emu ojcu.

PodobnÄ… decyzjÄ™ podjęły jej koleżanki, a wkrótce również – nieco okrężnÄ… drogÄ… przez Gorzów – wieść dotarÅ‚a do Barbary Olszewskiej z Bydgoszczy.
- Bardzo mnie zainteresowaÅ‚a ta idea i natychmiast skontaktowaÅ‚am siÄ™ z pracownicÄ… paÅ‚acu. UstaliÅ‚yÅ›my, że zakupiÄ™ dwa drzewa: jedno pamiÄ™ci męża, drugie – ojca – wylicza.
WybraÅ‚a dwa dÄ™by, które posadziÅ‚a obok siebie w jednej alei. Nieco dalej wkopano dÄ…b Jolanty, a nad stawem dwa derenie: Elżbiety i drugiej Jolanty. Sadzenie odbyÅ‚o siÄ™ 12 listopada przed poÅ‚udniem.

DzieÅ„ wczeÅ›niej, w Å›wiÄ…teczny wieczór, panie uczestniczyÅ‚y w zorganizowanym w paÅ‚acu Koncercie Nadzwyczajnym z okazji Narodowego ÅšwiÄ™ta NiepodlegÅ‚oÅ›ci. Zorganizowano go w ramach 40. Tygodnia Kultury ChrzeÅ›cijaÅ„skiej. W Sali Rotundowej odbyÅ‚ siÄ™ najpierw recital fortepianowy. Jacek SzczepaÅ„ski wykonaÅ‚ utwory Fryderyka Chopina, Ignacego Paderewskiego i Karola Szymanowskiego. W drugiej części prof. MaÅ‚gorzata Grela zaÅ›piewaÅ‚a PieÅ›ni Ignacego Jana Paderewskiego, a muzyczne interpretacje tekstów Adama Mickiewicza i Adama Asnyka wykonaÅ‚y studentki Akademii Muzycznej w Bydgoszczy: Roksana Korban i Edyta Adamek. AkompaniowaÅ‚ im MichaÅ‚ Kuzimski. Nie zabrakÅ‚o również Å›piewania z publicznoÅ›ciÄ… znanej piosenki „O mój rozmarynie”.
- Na szybko zdecydowaliÅ›my, że za rok zorganizujemy taki wÅ‚aÅ›nie koncert, w którym zaprosimy paÅ„stwa do wspólnego Å›piewania wszystkich utworów – powiedziaÅ‚a prowadzÄ…ca wieczór Urszula Guźlecka.

FinaÅ‚em uroczystego spotkania byÅ‚a wspólna kolacja, na którÄ… dyrektor zaprosiÅ‚ artystów i fundatorki nowych nasadzeÅ„. NastÄ™pnego dnia oprowadziÅ‚ panie po parku i opowiedziaÅ‚, jak od z górÄ… 20 lat radzi sobie z przywracaniem Å›wietnoÅ›ci Lubostronia, wybudowanego przez Polaka i zawsze pozostajÄ…cego polskim. DziÅ› w komnatach paÅ‚acu można znaleźć nocleg, a w Sali Rotundowej sÅ‚uchać koncertów, których ideÄ… jest podtrzymywanie patriotyzmu. Można też urzÄ…dzić tam sesje zdjÄ™ciowe albo uczestniczyć w wydarzeniach artystycznych. Obecnie na zewnÄ…trz budynku znajduje siÄ™ wymowna w swej symbolice wystawa prac CzesÅ‚awa PodleÅ›nego „Homo Gedanensis”. Jest też w paÅ‚acu miejsce, w którym warto oddać siÄ™ refleksji czy modlitwie. To piÄ™knie zachowana i odrestaurowana kaplica. Znajduje siÄ™ w piwnicy i ma swój niepowtarzalny klimat. Wynajmuje siÄ™ jÄ… również na prywatne uroczystoÅ›ci.

I choć pandemia nieco wyhamowaÅ‚a wszelkie dziaÅ‚ania, to paÅ‚ac w Lubostroniu jest otwarty na ludzi, którzy zatrzymujÄ… siÄ™ tam nie tylko z powodu Å›wiÄ…t czy tradycyjnej kuchni serwujÄ…cej m.in. gÄ™sinÄ™, ale też trafiajÄ… przypadkiem, a spacerujÄ…c alejami utworzonego przed wiekami parku, wyobrażajÄ… sobie, jak tu siÄ™ wówczas żyÅ‚o. SkÅ‚aniajÄ… siÄ™ też do pomocy temu miejscu, fundujÄ…c kolejne drzewa jako dowody pamiÄ™ci o swoich bliskich. Mam nadziejÄ™, że bÄ™dzie to poczÄ…tek piÄ™knej idei i wkrótce przejdziemy siÄ™ w peÅ‚ni odtworzonymi alejami parkowymi, wspominajÄ…c nie tylko tragiczne wydarzenia z sierpnia 2017 r., ale przede wszystkim tych, o których pamięć zostanie utrwalona w posadzonych drzewach i dedykowanych pamiÄ…tkowych tabliczkach.

Tekst i foto Hanna Kaup

Kliknij w wybrane zdjęcie aby powiększyć