"Czarny czwartek" w Gorzowie
Czwartkowy wieczór, 24 lutego, spÄ™dziÅ‚am w kinie Helios na przedpremierowym pokazie oczekiwanego filmu Antoniego Krauze „Czarny czwartek”.
Dyrektorka kina Monika Kowalska nie kryÅ‚a, że zaprosiÅ‚a nauczycieli, by przychodzili na film z mÅ‚odzieżą, którÄ… uczÄ…, a dziennikarzy, by pisali i zachÄ™cali wszystkich widzów do obejrzenia filmowej wersji najbliższej nam historii.
Przed projekcją, rys ekonomiczny epoki małej stabilizacji i bezpośrednie przyczyny wybuchu wydarzeń grudniowych sprzed 40 lat przypomniał Jarosław Palicki z gorzowskiego oddziału IPN:
– BÅ‚Ä™dem rzÄ…dzÄ…cych w tamtym czasie byÅ‚o inwestowanie w przemysÅ‚ ciężki kosztem lekkiego – mówiÅ‚. – Wyobraźmy sobie, że w dekadzie 1960-70, poziom pÅ‚ac robotników rósÅ‚ o jeden procent rocznie, a krótko przed Å›wiÄ™tami Bożego Narodzenia wÅ‚adza zapowiedziaÅ‚a 23-procentowy wzrost cen na najpotrzebniejsze artykuÅ‚y. I to jest sytuacja wyjÅ›ciowa filmu. Zapowiadane podwyżki spowodowaÅ‚y masowe strajki w caÅ‚ej Polsce. A zaczęło siÄ™ 15 grudnia na Wybrzeżu. CiekawostkÄ… jest fakt, że pierwszÄ… ofiarÄ… tych wydarzeÅ„ byÅ‚ czÅ‚owiek zabity przez snajpera.
Film „Czarny czwartek” dla ludzi mojego pokolenia rozpoczÄ…Å‚ siÄ™ powrotem do dzieciÅ„stwa. W pierwszej scenie pokazujÄ…cej polskÄ… rodzinÄ™, która przygotowuje siÄ™ do wigilijnej wieczerzy, zobaczyÅ‚am wÅ‚asny dom, podobne sprzÄ™ty, ludzi i siebie samÄ…. Bo tamten przedÅ›wiÄ…teczny czas pamiÄ™tam wyjÄ…tkowo. Ojciec akurat wróciÅ‚ ze Szczecina. SiedziaÅ‚am przy choince, a on opowiadaÅ‚ mamie, że robotnicy wyszli na ulice, że pÅ‚onie budynek Komitetu Wojewódzkiego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej, że przeciwko Polakom stanÄ™li uzbrojeni Polacy, że na ulicach sÄ… czoÅ‚gi.
Nikt wtedy o takich wydarzeniach nikogo nie informowaÅ‚. Poza audycjami z Radia Wolna Europa czy takimi relacjami Å›wiadków, nie można byÅ‚o dowiedzieć siÄ™ niczego o nastrojach panujÄ…cych wÅ›ród tysiÄ™cy polskich robotników i o tragedii, która rozgrywaÅ‚a siÄ™ na ulicach innych miast.
Oficjalnie wydarzenia nazwano chuligaÅ„skimi ekscesami, a manifestantów – bandytami wrogimi socjalistycznemu ustrojowi.
To byÅ‚ czarny czas. Mnie samej trudno wyobrazić sobie, co przeżywali wtedy ludzie protestujÄ…cy w Szczecinie, Gdyni czy GdaÅ„sku, jakich upokorzeÅ„ i tragedii doÅ›wiadczyli ich bliscy, dlatego film, który obejrzaÅ‚am, byÅ‚ powrotem do tej czarnej przeszÅ‚oÅ›ci.
FabuÅ‚a „Czarnego czwartku” rozgrywa siÄ™ wokóÅ‚ robotniczej rodziny Drywów – Brunona i Stefanii (MichaÅ‚ Kowalski i Marta Honzatko) oraz trójki ich dzieci. Wbrew oczekiwaniom, on, robotnik stoczni gdyÅ„skiej, nie strajkuje, a gdy wybuchajÄ… zamieszki, zostaje w domu.
Druga część filmu to rekonstrukcja walk, do jakich doszÅ‚o w Gdyni 17 grudnia 1970. To obraz masakry, na którÄ… przyzwolili towarzysze.
Ich także ukazuje reżyser. W kolejnym planie filmu obserwujemy wiÄ™c ówczesnÄ… wÅ‚adzÄ™ z WÅ‚adysÅ‚awem GomuÅ‚kÄ… (Wojciech Pszoniak) czy Zenonem KliszkÄ… (Piotr Fronczewski), którzy w czasie partyjnej nasiadówki decydujÄ…, że „z kontrrewolucjÄ… siÄ™ nie dyskutuje, do kontrrewolucji siÄ™ strzela”.
Nie chcÄ™ w żaden sposób oceniać filmu, którego nie potrafiÄ™ przyjąć na zasadzie fabularyzowanej fikcji. Nie wiem, czy miaÅ‚abym siÅ‚Ä™ obejrzeć go jeszcze raz. Po wczorajszej projekcji dÅ‚ugo nikt nie ruszaÅ‚ siÄ™ z miejsc. Chyba po raz pierwszy od bardzo, bardzo dawna.
Uważam, że film trzeba obejrzeć. Ale jeśli w kinach ma pojawić się młodzież, nauczyciele muszą ją do tego przygotować. To może być nie tylko doskonała lekcja historii czy patriotyzmu, ale przede wszystkim refleksji nad tym, co w życiu ważne, i wrażliwości.
Hanna Kaup
25 lutego 2011 13:56, admin ego
Dodaj komentarz:
Obchody 900-lecia jubileuszu
W sobotę 11 maja br. w Ośnie Lubuskim odbędą się uroczyste obchody z okazji dziewięćsetlecia ustanowienia biskupstwa lubuskiego.
Przygotowania do tej ...
<czytaj dalej>PrzebudujÄ… Ikara
Przetarg na przebudowę ostatniego etapu ulicy Ikara rozstrzygnięty.
Kolejna osiedlowa uliczka zostanie w pełni przebudowana. Nowa nawierzchnia ul. Ikara ułatwi codzienne ...
<czytaj dalej>Oni tu zostajÄ…
„ZostajÄ™!” to hasÅ‚o nowej kampanii promujÄ…cej Gorzów, która ma zwrócić uwagÄ™ na zalety naszego miasta, dziÄ™ki którym jest ono doskonaÅ‚ym ...
<czytaj dalej>Pielgrzymki
Tegoroczna piesza pielgrzymka powołaniowa odbędzie się w sobotę w sobotę 27 kwietnia.
Wyjście pielgrzymki na trasę z Paradyża do Rokitna nastąpi ...
<czytaj dalej>